ΠΑΡΚΟ ΤΡΙΤΣΗ

Μια ανάσα ζωής κινδυνεύει να κοπεί

Το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Α. Τρίτσης»
γίνεται Πάρκο Εγκατάλειψης

Από την Σοφία Διγενή – Κολιοτάση

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, 2008»

1.150 στρ. γης που αποτελούν ένα από τα τελευταία καταφύγια άγριας ζωής στο αστικό περιβάλλον της Αττικής ρημάζουν την ώρα που οι περισσότεροι υγρότοποι του λεκανοπεδίου έχουν συρρικνωθεί. Οι λίμνες του Πάρκου «Αντώνης Τρίτσης» αναδεικνύονται σε κυρίαρχο χαρακτηριστικό του τοπίου και προσελκύουν τα πουλιά που έχουν ανάγκη το υγρό στοιχείο δίνοντας τη δυνατότητα αναγέννησης της φύσης.

Σημαντική για την παρουσία των πουλιών, είναι και η ποικιλομορφία στη βλάστηση. Φυλλοβόλα δέντρα, πεύκα και άλλα κωνοφόρα, αγροτικές καλλιέργειες και καλαμιώνες σφύζουν από ζωή, ιδιαίτερα κατά τη μετανάστευση των πουλιών.

Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί 147 διαφορετικά είδη πουλιών και εύκολα καθένας μπορεί να παρατηρήσει ιδιαίτερα ασυνήθιστα, για τον αστικό ιστό, είδη μας λέει η Ορνιθολογική Εταιρεία που έχει στους κόλπους του Πάρκου στήσει το Παρατηρητήριό της.
Όμως οι εικόνες καταγράφουν τον αργό θάνατο και του τελευταίου αστικού πνεύμονα.
Πάρκο αδιαφορίας και εγκατάλειψης
«Αυτοσχέδιες χωματερές, με καμένα ξύλα, λάστιχα αυτοκινήτων, σκουριασμένα βαρέλια πετρελαίου, «βουνά» από μπάζα, λακκούβες και χαντάκια, συρματοπλέγματα που περιορίζουν τους ελεύθερους χώρους συναντούν καθημερινά οι επισκέπτες» γράφει ο Θάνος Λαμπρόπουλος απεικονίζοντας τη σημερινή κατάσταση του πάρκου.
Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθησίας, «Αντώνης Τρίτσης», έτσι βάφτισαν τα 1000 αυτά στρέμματα γης που βρίσκονται ανάμεσα στους Δήμους Ιλίου, Αγίων Αναργύρων και Καματερού και το οποίο σήμερα έχει γίνει πάρκο εγκατάλειψης.

170 χρόνια ιστορίας, 15 χρόνια αδιαφορίας

Είναι έξι φορές μεγαλύτερο από τον Εθνικό Κήπο και η ιστορία του ξεκινάει το 1838, όταν δύο Άγγλοι ο John Williams και George Miles αγοράζουν περίπου 300 στρέμματα από τον γνωστό τότε Ανδριώτη «καραβοκύρη» Γιάννη Παπαθεοδώρου-Λεφάκη για να το καλλιεργήσουν συστηματικά. Το 1848 αγοράζεται από την τότε βασιλική οικογένεια, το πάρκο (1.000 στρ.) είναι μέρος του μεγάλου (2.500 στρ.) κτήματος που απέκτησε (μεταξύ των ετών 1848-1861) η βασιλική οικογένεια της νέο απελευθερωθείσας Ελλάδας προκειμένου να δημιουργήσει ένα πρότυπο Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Στο αγρόκτημα φυτεύτηκαν χιλιάδες οπωροφόρα δέντρα, 3.700 μουριές, πολλά στρέμματα φιστικιές, 180 στρ. αμπέλια, χιλιάδες ελαιόδεντρα και σπάνιες ποικιλίες καλλωπιστικών φυτών από το εξωτερικό. Δούλεψαν οι ανακτορικοί κηπουροί Σμιτ και Μπαρώ που είχαν φτιάξει και τον Βασιλικό Κήπο. Καλλιεργήθηκε επίσης βαμβάκι, δημητριακά, πατάτες, ψυχανθή κ.ά. Το κτήμα γέμισε ζώα που έφεραν από διάφορα σημεία της Ευρώπης αλλά και από την Αφρική και τις Ινδίες. Αγελάδες, πρόβατα μερινός, αραβικά άλογα, μέχρι και Καμηλοπαρδάλεις!
Τα προϊόντα του κτήματος απέσπασαν επαίνους και βραβεία σε εκθέσεις της εποχής.
Το 1863 με απόφαση της Β' Εθνικής Συνέλευσης η διαχείρισή του ανατίθεται στο υπουργείο Οικονομικών, το 1864 νοικιάζεται στον Ηλία Παπαηλιόπουλο, το 1870 αγοράζεται από το «βαρόνο» Σιμον Σίνα, το 1878 περιέρχεται στα χέρια της οικογένειας Σαρπιέρη και το 1993 το ΥΠΕΧΩΔΕ παραχωρεί το μοναδικό πνεύμονα πρασίνου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Άλλαξε χέρια αλλά έμεινε αναξιοποίητο

Από τότε όμως, αν και το πάρκο διοικείται από 9μελές διοικητικό συμβούλιο στο οποίο τον κύριο λόγο έχουν οι εκάστοτε εκλεγμένοι δήμαρχοι Ιλίου, Αγίων Αναργύρων, Καματερού με τη συμμετοχή εκπροσώπων των Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δυτικής Αθήνας, ΥΠΕΧΩΔΕ, Οργανισμού Αθήνας, Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, Γεωπονικού Πανεπιστημίου και περιβαλλοντικών οργανώσεων, έχει πάρει την «κάτω βόλτα», ενώ κάποιες επιχορηγήσεις εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ έχουν κάνει στην κυριολεξία «φτερά».
Το 2002 συστάθηκε από την Πολιτεία ο Οργανισμός Διοίκησης & Διαχείρισης με σκοπό την καλή διαχείριση του Πάρκου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης “Α. Τρίτσης”. Όμως, μέχρι και σήμερα, μεγάλο τμήμα του πάρκου παραμένει αναξιοποίητο, η συντήρηση του πρασίνου είναι σχεδόν ανύπαρκτη, πολλές από τις εγκαταστάσεις του παρουσιάζουν εικόνα φθοράς και εγκατάλειψης, ενώ θα μπορούσε ν’ αποτελεί πόλο έλξης για τους κατοίκους, όχι μόνο της Δυτικής Αθήνας αλλά και ολόκληρου του Λεκανοπεδίου. Δυστυχώς, σ’ όλη τη διαδικασία (σχεδιασμός, δημοπράτηση έργων, εκτέλεση) δε δόθηκαν αρμοδιότητες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και την αποκλειστική ευθύνη είχαν το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ και ο Οργανισμός Αθήνας. Όμως, και οι δύο αυτοί φορείς αδιαφόρησαν πλήρως ακόμη και για τη φύλαξη του Πάρκου. Ακόμη, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες και τις γενναιόδωρες προεκλογικές υποσχέσεις, οι σχετικές πιστώσεις έχουν δραστικά περικοπεί τα τελευταία χρόνια.

Τρία Ε αδιαφορίας για το πάρκο

«Ερημιά, Εγκατάλειψη, Ερήμωση ...είναι τα τρία "Ε" που περιγράφουν την εικόνα που αντικρύζει όποιος επισκέπτεται το Πάρκο. Βρώμικες λίμνες, σπασμένες λάμπες, άσχετες με το χώρο κατασκευές και δραστηριότητες, ένα γιουσουρούμ που το τελευταίο καιρό αναπτύσσεται στο Πάρκο.
Η περιουσία λεηλατείται και ειδυλλιακοί χώροι που θα μπορούσαν να αποτελούν πόλο έλξης για τους πολίτες με πολλαπλά ανταποδοτικά οφέλη στο πάρκο μένουν στο έλεος βανδάλων. Τυχαίο; Είναι τυχαίο ότι δίπλα ακριβώς ακμάζει το ESCAPE και τα STER; Είναι τυχαίο ότι το Parking του εν λόγου χώρου συνεχώς επεκτείνεται σε βάρος του Πάρκου;» Τις παραπάνω διαπιστώσεις και τα ερωτήματα θέτει το ΚΕΑΝ (Κυτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων)

Καταγγελίες για επιχορηγήσεις που έκαναν φτερά!

Η εγκατάλειψη και η απαράδεκτη εικόνα που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια το πάρκο συνεχίζονται.
Ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας, που συμμετέχει στη διαχείριση των 1.000 στρεμμάτων, απέσυρε ξαφνικά και χωρίς καμιά προειδοποίηση όσα μηχανήματα (απορριμματοφόρο, γκρέιντερ, τρακτέρ) τού ανήκαν, με αποτέλεσμα σήμερα να μην είναι σε θέση οι 6 εργάτες να πραγματοποιήσουν εργασίες που έκαναν τα μηχανήματα αυτά.
Ο υπεύθυνος του ΠΕΧΩΔΕ για το πάρκο, Παναγιώτης Χλούπης, πολιτικός μηχανικός έχει ζητήσει την επιστροφή των μηχανημάτων αλλά και κάποιων εργαζομένων που μέχρι πρότινος απασχολούνταν σε καθημερινή βάση στη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.
Παράλληλα, έχει εξασφαλίσει από το υπουργείο κονδύλι 350.000 ευρώ που αντιστοιχούν στα λειτουργικά έξοδα και την ανακύκλωση του νερού που βρίσκεται μέσα στις τρεις τεχνητές λίμνες -η τελευταία στοίχισε 800.000 ευρώ.
Ο ίδιος καταγγέλλει ότι ενώ στην περίοδο 2002-2005 ο Οργανισμός Διαχείρισης επιχορηγήθηκε με 400.000 ευρώ, η σημερινή επιχορήγηση δεν ξεπερνά τις 280.000, ποσόν που, όπως επισημαίνει, δεν επαρκεί για τις λειτουργικές ανάγκες του πάρκου.
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η τελευταία δημοτική αυθαιρεσία είναι η απεριόριστη κοπή δέντρων και καλλωπιστικών θάμνων προκειμένου να δημιουργηθεί φυτώριο, το οποίο μάλιστα ο Δήμος Ιλίου φρόντισε να «προστατεύσει» από τους εκατοντάδες καθημερινούς περιπατητές με συρματόπλεγμα ύψους περίπου τριών μέτρων.
Πηγές: agioianargyroinews.blogspot.com, www.kean.gr, www.a-po-drasi.gr, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.